Zespół jelita drażliwego jest przewlekłą chorobą jelita cienkiego i jelita grubego, która nie jest związana ani z czynnikami organicznymi (czyli uszkodzeniami jelit), ani biochemicznymi (czyli zaburzeniami metabolizmu). Przyczyny tej choroby nie są do końca znane, ale istnieje pewna grupa czynników, które odgrywają rolę w jej rozwoju.

Czynniki wpływające na rozwój IBS

Wyróżniamy rozmaite czynniki, których wystąpienie może zwiększać ryzyko pojawienia się zespołu jelita drażliwego. Należą do nich:

  • zaburzenie mikroflory przewodu pokarmowego – czyli zmniejszenie lub zwiększenie liczby bakterii przewodu pokarmowego bądź zmiana ich proporcji
  • przebycie biegunki infekcyjnej – wywołanej bakteriami z grup Salmonella, Escherichia coli, Campylobacter, Shigella i Vibrio lub wirusami, np. Norwalk; w takiej sytuacji objawy mogą pojawić się bezpośrednio lub kilka tygodni po zakażeniu, zdarza się to również do 12 miesięcy od zakażenia
  • zaburzenia funkcji motorycznej jelit, czyli perystaltyki – może wynikać z nieprawidłowego wydzielania hormonów i neuroprzekaźników, wadliwej czynności mięśni gładkich jelita lub z zaburzeń funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego
  • czynniki emocjonalne, psychologiczne lub zaburzenia psychosomatyczne: depresja, stres, zaburzenia nastroju, zaburzenia emocjonalne czy traumy mogą wpłynąć na ujawnienie się choroby bądź jej zaostrzenie
  • nadwrażliwość trzewna – jest to sytuacja, w której bodźce naturalne, takie jak rozciąganie się ściany jelita podczas przesuwania się treści pokarmowej, odbierane są przez układ nerwowy jako niewłaściwe; odpowiedzią na to jest ból brzucha i wzmożona aktywność części mózgu odpowiedzialnych za odczuwanie bólu
  • zaburzenia na osi mózgowo-jelitowej
  • predyspozycje genetyczne
  • dieta obfitująca w tłuszcze zwierzęce, sztuczne węglowodany oraz cukry: fruktozę, fruktooligosacharydy i sorbitol
  • alergie i nietolerancje pokarmowe: alergia pokarmowa zależna od immunoglobuliny E, nietolerancja laktozy, fruktozy, fruktanów i sorbitolu, wrażliwość na gluten
  • zaburzenia układu immunologicznego w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego
  • nadużywanie środków przeczyszczających, leków hormonalnych, antybiotyków zaburzających florę jelitową
  • operacje w obrębie przewodu pokarmowego

Za czynniki podstawowe uważa się zaburzenia motoryki jelit, nadwrażliwość trzewną oraz zaburzenia jelitowego układu nerwowego. Przyczyny te mogą współwystępować[1].

Czynniki nasilające objawy

Choć przyczyny wystąpienia IBS nie są do końca znane, można wymienić sytuacje i czynniki, które wywołują nasilenie objawów choroby. Należą do nich przede wszystkim spożycie drażniących składników pokarmowych, narażenie na stres czy niewłaściwa dieta. W przypadku postaci zaparciowej do czynników związanych z odżywianiem należy m.in. przyjmowanie posiłków opartych w dużej mierze na tłuszczach zwierzęcych, wzmożone spożywanie słodyczy, picie niewielkiej ilości płynów[2].

Przyczyny powstawania zespołu jelita drażliwego nie są do końca poznane, ale eliminacja czynników ryzyka może pomóc w pozbyciu się objawów choroby i poprawieniu jakości życia.


Bibliografia:

  • [1] https://esculap.com/publication/151873/zesp-jelita-draliwego, http://www.narutowicz.krakow.pl/uploaded/FSiBundleContentBlockBundleEntityBlockFilesElement/filePath/589/dieta-w-zespole-jelita-nadwrazliwego-ibs-wyd.ii.pdf
  • [2] http://www.narutowicz.krakow.pl/uploaded/FSiBundleContentBlockBundleEntityBlock
    FilesElement/filePath/589/dieta-w-zespole-jelita-nadwrazliwego-ibs-wyd.ii.pdf