Pozajelitowe objawy zespołu jelita drażliwego

Ogłoszone w 2016 r. Kryteria Rzymskie IV definiują zespół jelita drażliwego i wyróżniają cztery postaci tego schorzenia: zaparciową, biegunkową, mieszaną i nieokreśloną. Podział ten jest związany z różnym wyglądem i częstością oddawania stolców. Do charakterystycznych objawów IBS należy także ból podbrzusza, a często również takie dolegliwości jak wzdęcia czy nadmierna produkcja gazów jelitowych^[1]. Jednak IBS daje objawy obejmujące nie tylko jelita.

Zespół jelita drażliwego – objawy jelitowe

Zespół jelita drażliwego jest chorobą czynnościową. Oznacza to, że wykonane w procesie diagnostycznym badania nie wykazały żadnej choroby organicznej przewodu pokarmowego. Ból brzucha u pacjenta jest ściśle związany z zaburzeniem częstotliwości wypróżnień i zmianą konsystencji stolca. Zwykle ustępuje on po wypróżnieniu. Do objawów typowych dla IBS można zaliczyć:

• biegunki lub zaparcia (w zależności od postaci choroby),
• ból i dyskomfort w jamie brzusznej,
• bardzo częste wzdęcia i nadprodukcję gazów jelitowych,
• zmianę wyglądu i konsystencji stolca,
• wydalanie śluzu wraz ze stolcem,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• parcie na stolec przy postaci biegunkowej,
• Obecność trudnych do wydalenia, twardych lub bryłowatych stolców przy postaci zaparciowej^[1,2].

Pozajelitowe objawy IBS

Objawy IBS nie obejmują jedynie jelit. Często chory odczuwa także symptomy pochodzące z górnego odcinku przewodu pokarmowego oraz innych układów i narządów ciała. IBS może współwystępować z innymi chorobami czynnościowymi, takimi jak dyspepsja czynnościowa (niestrawność niezwiązana z chorobą organiczną). Do współwystępujących objawów mogą należeć ponadto:

• skurcze przełyku,
• zgaga,
• nudności, wymioty,
• utrudnione przełykanie,
• uczucie pełności,
• nieprzyjemny smak w ustach,
• hemoroidy^[1,2].

Do innych dolegliwości towarzyszących zespołowi jelita drażliwego mogą należeć:

• zmęczenie, w tym zespół przewlekłego zmęczenia,
• bóle głowy,
• ogólne osłabienie,
• zaburzenia oddawania moczu,
• zaburzenia miesiączkowania,
• ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
• zaburzenia snu,
• tachykardia,
• zaburzenia psychiczne, głównie depresja, zespoły lękowe^[1,2].

Liczne i różnorodne objawy towarzyszące IBS utrudniają postawienie właściwej diagnozy. Co więcej, współwystępujące dość często w zespołem jelita drażliwego zaburzenia psychiczne nasilają dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Następnie dolegliwości pokarmowe rzutują na stan psychiczny pacjenta. Wyjściem z tego błędnego koła jest odpowiednia terapia łącząca leczenie objawowe dolegliwości pokarmowych z psychoterapią. Dlatego tak istotna jest długofalowa obserwacja symptomów występujących u pacjenta, a także współpraca chorego i lekarza, której celem jest postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie leczenia odpowiadającego odmianie schorzenia i konkretnym dolegliwościom.

Bibliografia:

• [1] Kopczyńska M., Małecka-Panas E., „Zespół jelita drażliwego”, Esculap.com, https://esculap.com/publication/151873/zesp-jelita-draliwego, data dostępu: 23.08.2018.
• [2] Wasiluk D., Ostrowska L., „Leczenie dietetyczne pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego”, Nowa Medycyna, http://www.czytelniamedyczna.pl/3573,leczenie-dietetyczne-pacjentow-z-zespolem-jelita-nadwrazliwego.html, data dostępu: 23.08.2018.